Hartworm

Hartworm is een ziekte die voor komt bij honden in Curacao en vele andere delen van de wereld. De hartworm, officieel Dirofilaria immitis genaamd, wordt overgedragen door muggen. Het is een mogelijk dodelijke ziekte wanneer het niet behandeld wordt en de behandeling is duur en niet zonder risico’s. Het voorkomen van hartwormen bij de hond is echter gemakkelijk. 

Siklo di bida di e bichi di kurason.

Hartwormen worden overgedragen door bepaalde muggen. Deze muggensoorten komen voornamelijk voor in de warmere streken. De mug zuigt een hartworm larve op met een bloedmaal bij een besmette hond. In de mug groeit deze larve tot hij groot genoeg is om een hond te besmetten. Via het speeksel van de mug komt de larve in de huid van de hond terecht. Daar groeit de larve nog even verder voordat hij via de bloedvaten naar de grote longslagaders verhuist. Daar wordt de larve een volwassen hartworm. 6 to 7 maanden na besmetting van de hond kan de volwassen hartworm zelf larven gaan produceren.

Hartwormen kunnen lange tijd geen symptomen geven. De larven kunnen, terwijl ze in de huid zitten, een ontsteking daar geven. Dit heeft een speciale naam, cutane dirofiliasis. Klachten hiervan zijn o.a. jeuk, haarverlies, roodheid, korstjes en abcessen in de huid.  Dit wordt meestal snel beter als de volwassen wormen worden behandeld.

De volwassen hartwormen geven problemen in (de bloedvaten van) de longen. Zo kunnen er stolsels gevormd worden die door het lichaam verspreid raken en kleine bloedvaatjes kunnen blokkeren (embolie). Dat hoeft niet op alle plekken een probleem te zijn, maar als dit bloedvaatjes in belangrijke organen zoals longen, hart of hersenen, zijn kan dit zeer schadelijke gevolgen hebben. Hartwormen kunnen ook ervoor zorgen dat de bloeddruk in de longslagaders te hoog wordt, waardoor er gemakkelijk vocht in de longen terecht komt. Door de verzwakte afweer in de longen treedt longontsteking ook vaak op.

Er kunnen ook beschadigingen in het hart zelf ontstaan. Wanneer er veel wormen aanwezig zijn kunnen deze in het rechterdeel van het hart terecht komen. Hier verstoren ze de functie van de kleppen, waardoor er een insufficiëntie ontstaat. Klachten hierbij zijn bijvoorbeeld vochtophopingen in het lichaam. Hartwormen kunnen soms ook nier- of leverstoornissen geven. De schade aan hart, lever of nieren is niet altijd omkeerbaar nadat de hartwormen weg zijn.

Het grootste risico van een hartworm besmetting is het “caval syndrome”. Dit is een gevolg van de hartwormen in de bloedvaten in en rond het hart. Hierbij worden rode bloedcellen afgebroken in de bloedvaten zelf, er ontstaat een gevaarlijk lage bloeddruk, dieren raken in shock en sterven zeer snel. Meestal worden de dieren die hieraan leiden plots dood gevonden, zonder dat er eerder iets aan gemerkt is.

De diagnose van hartworm kan gemakkelijk worden gesteld door middel van een simpele bloedtest. Er zijn verschillende vormen hiervan, maar bij de meeste testen is de uitslag binnen een minuut of 10-20 bekend. Honden die geen preventie middelen gebruiken, of deze een periode niet hebben gehad, is het aan te raden deze te testen voor een operatie of voor het (her)starten van de preventie middelen. Bij een negatief resultaat kan er zonder zorgen worden begonnen met hartworm preventie. Bij een positief resultaat zal de hond hiervoor behandeld moeten worden.

Behandeling van hartworm is prijzig en niet zonder risico’s. Er zijn verschillende protocollen om hartworm te bestrijden, maar het beste resultaat wordt gezien met het ‘split-dose’ protocol. Dit houdt in dat de hond eerst langdurig een antibiotica, doxycycline, moet krijgen.  Dit remt de vruchtbaarheid van de hartworm en verkort de levensduur van de worm. Hier wordt dan ook prednison, een ontstekingsremmer, bij gegeven. Het lichaam kan namelijk heftig reageren op het afsterven van hartworm en daardoor juist problemen veroorzaken. Door de prednison wordt deze reactie geremd. De hond zal ook beginnen met hartworm preventieve middelen om nieuwe besmetting te voorkomen. Na een maand antibiotica en prednison volgt de eerste injectie met melarsomine (Immiticide®). Dit is de stof die de volwassen hartwormen doodt. Het is belangrijk dat de hond rustig gehouden wordt na het geven van deze injectie, omdat het massaal afsterven van de wormen het risico op embolieën verhoogd. Opnieuw zal de hond prednison moeten krijgen om de reactie van het lichaam in te dammen. Na 2 maanden krijgt de hond vervolgens nog eens 2 injecties, twee dagen achter elkaar. Ook na deze injecties zal de hond weer een kuur prednison meekrijgen en moet de hond rustig gehouden worden. Omdat de injectievloeistof na aanprikken maar zeer beperkt houdbaar is, zal ook voor kleine honden vaak een heel flesje gerekend moeten worden. Dit maakt dat de behandeling extra duur wordt. Na 6 maanden testen we de hond weer om te controleren dat deze nu hartworm vrij is. 

Hoewel bovenstaande behandeling voor de meeste honden aan te raden is, zijn er bepaalde honden die dat niet aankunnen. Denk aan oude honden of dieren met een chronische ziekte. Deze kunnen dan behandeld worden met de zogenaamde “slow-kill” methode. Hierbij worden de volwassen wormen niet gedood, maar zorgen we er enkel voor dat er geen nieuwe wormen bijkomen en dat we de vruchtbaarheid en levensduur van de bestaande wormen verminderen. Hierbij moet de hond regelmatig antibiotica en prednison krijgen, naast maandelijkse profylaxe. Het grote nadeel van deze methode is niet alleen dat de volwassen wormen nog steeds de kans hebben om schade aan te brengen in en om het hart, maar ook dat het dier nog een bron van besmetting blijft voor andere honden. Deze methode is dus echt alleen voor honden die de Immiticide® behandeling echt niet aan zouden kunnen.

Tot slot nog een woordje over de preventie van hartworm. Zoals met zoveel dingen is in dit geval voorkomen beter dan genezen. Er zijn verschillende producten op de markt die de hond beschermen tegen hartwormen. Op Curacao is het meest gebruikte product Heartgard®. Dit is een soort snoepje met vleessmaak die de meeste honden lekker vinden en dus makkelijk opeten. Dit moet elke maand gegeven worden om bescherming te bieden tegen besmetting. Honden tussen de 3 en 6 maanden kunnen hiermee beginnen. Honden die ouder zijn of honden die een tijdje geen Heartgard® gekregen hebben moeten eerst getest worden. Deze honden kunnen namelijk al hartworm hebben. Andere producten die gebruikt kunnen worden in de preventie van hartworm zijn bijvoorbeeld Milbemax®, Nexgard Spectra® en Revolution®. Vraag jouw dierenarts naar het beste product voor uw hond.

Deze informatie is bedoeld voor gebruik vóór, tijdens en na het consult bij de dierenarts. Aan de informatie op deze pagina kunnen geen rechten worden ontleend. Hoewel de informatie is geschreven door een dierenarts kan deze alsnog fouten bevatten. Geen enkele website kan het contact met – of het bezoek aan – de dierenarts vervangen. In geval van twijfel, neem contact op met uw dierenarts!