Sarna

SARNA TA UN MALESA DI KUERU KONTAGIOSO KU BO TA TOPA HOPI NA KÒRSOU. E TA SORU PA GRAWATASHI, KASKA I KAIMENTU DI LANA. HOPI DI E KACHONAN DI KAYA TA KONTAGIÁ KUNÉ I ESAKI TA KONDUSI HOPI BIAHA NA E CHÈNS KU HENDE TA KORE KU E KACHO OF KU HENDE TA EVITÁ DI DRENTA DEN KONTAKTO KUNÉ. PERO KIKO TA SARNA? I KIKO BO POR HASI KONTRA DI DJE?

Sarna ta keda okashoná pa un tipo di bestia mikroskópiko ku yama Sarcoptes scabiei. E bestia aki bo no ta haña solamente riba kachó, sino tambe riba vòs, karné, baka i porko. Tambe pushi por tin é, ni maske kasi bo no sa haña pushi ku sarna anto si esaki ta e kaso e ta trata di un otro tipo di bestia mikroskópiko ku yama Notoedres cati. Un di e Sarcoptes nan aki ta biba 14 pa 21 dia i tur e tempu ei e ta biba riba e kachó. Un kachó por pega ku sarna na e momento ku e drenta den kontakto ku un otro bestia ku tambe tin sarna. E riesgo di por pega ta haltu na e momentu ku tin hopi kachó ta biba huntu den un espasio chikí. Tambe e riesgo ta grandi na e momentu ku e kachó su resistensia ta abou.

Schurft distributie
E manera kon sarna ta repartí riba e kurpa di un kachó.

 

E bestianan ta subi e kachó i drenta den su kueru, hopi bia e ta kuminsá na lugánan ku tin ménos lana. Nan ta koba tùnel den e kueru di e kachó nèt bou di e superfisie di e kueru. E presensia di e bestianan aki ta duna e kachó masha grawatashi. E kueru ta iritá, bira kòrá i e por haña pèshi chikí. E kabei ta kai, i e ta forma kaska i otro tipo di infekshon di e kueru. Ora ta trata un infekshon króniko bo ta mira ku kasi e no tin lana mas i ku e kueru a bira manera diki i ta haña un koló skur. E leshonnan ta kuminsá hopi biaha na punta di e orea, rondó di e wowonan, na e èlebog i na nan hilchi i bou di e barika. Sin tratamentu e sarna por plama riba henter e kurpa. Den sierto kaso e por ta asina severo ku e kachó por bira malu di dje. Serka pushi e síntomanan ta distinto. Ei bo ta mira ku nan no tin kasi niun tiki grawatashi òf nan no ta grawatá mes anto leshon na kueru bo ta nota riba su nanishi, su kara, orea, pata i rabu.

Schurft
Sarcoptes scabiei mirá bou di mikroskop

E veterinario por diagnostiká ‘sarna’ a base di kaska di e kueru ku e ta raska kita. Pa e hasi esaki e ta hasi uzo di un kuchú chikí pa e raska kita for di diferente lugá na e kueru algun kaska pa e por saminá esaki. Si e diagnóstiko ta positivo e por mira e bestianan bou di mikroskop. Si e no mira e bestianan aki, esaki no nesesariamente ta nifiká ku e kachó no ta kontagiá ku sarna. No nesesariamente mester tin hopi di e bestianan aki, ni maske kon grandi e leshonnan ta. E veterinario por disidí a base di e síntomanan, e historia i e lugánan ku tin leshon di proponé un tratamentu kontra di sarna. Den e kaso aki e diagnóstiko di sarna por keda konfirmá a base di e reakshon riba e tratamentu. Un asina yamá terapia diagnóstiko.
E tratamentu kontra di sarna por sosodé na diferente manera. E produkto mas uzá ta ivermectine. Esaki ta nifiká ku e kachó ta haña tur siman òf kada dos siman un inyekshon bou di su kueru. Esaki tin ku ripití 3- 4 biaha, dependiendo di e reakshon di e pashènt. Ta importante sí pa menshoná ku e tratamentu ku ivermectine por ta un riesgo pa kachónan ku no ta haña remedi pa prevení bichi di kurason (wak bou di “Bichi di kurason”). Tambe pa sierto rasa di kachó, manera Collie Eskoses, e ivermectine por ta peligroso. Un alternativo por ta un produkto pa hunta riba e leshon ku tin e ingrediente selamectine.
Sí e kachó ta den un besindario kaminda tin mas kachó ta biba, e ora ei ta nesesario pa trata tur e otro kachónan tambe. Si e kachónan no tin keho e por bin komo ku ta hasi uzo di Frontline® spray.
Tratamentu adishonal por ta nesesario. Esaki ta enserá ku tin ku duna e kachó antibiótika pa tratamentu di e infekshon di kueru. E por ta un shampu tambe pa tratamentu di fermentashon òf pa stimulá kura di e kueru. Tin ora ta nesesario pa duna un tratamentu ku corticosteroïde kontra di grawatashi. Sigur e promé simannan esaki por ta nesesario, pasobra na komienso di e tratamentu e grawatashi por bira pió na promé instante. Otro tipo di problema manera resistensia abou, manera malesa di karpata tambe mester keda tratá.
Dependiendo di e seriedat di e kehonan e kueru por kura denter di algun siman. Den e kasonan mas serio, ku e leshonnan ta presente pa hopi tempu i ku tabata hopi plamá riba e kurpa di e kachó, por ta e kaso ku no ta tur lana ta krese bèk. E manera pa evitá sarna ta dor di evitá kontakto ku kachónan deskonosí. Tambe e uzo ku regularidat kontra di pieu ta mengua e riesgo di pega ku sarna.
Pa finalisá ta sumamente importante pa menshoná ku hende tambe por pega ku sarna. Si bo tin un kachó ku sarna i un hende den kas tambe haña grawatashi i leshon na su kueru, tuma kontakto mas pronto ku ta posibel ku bo dòkter di kas. Bisa bo dòkter ku bo tin kontakto diariamente ku un kachó ku ta infektá ku e Sarcoptes.
E INFORMASHON AKI TA INTENSHONA PA UZA DURANTE, PROME I DESPUES DI KONSULTA KU E VETERINARIO. NA E INFORMASHON RIBA E PAGINA AKI NO POR DERIVA NIUN DERECHI. NI MASKE E INFORMASHON TA SKIRBÍ PA UN VETERINARIO E POR TIN EROR DEN DJE. NIUN WEPSAIT NO POR REMPLASA – E KONTAKTO OF KONSULTA- KU UN VETERINARIO. DEN KASO DI DUDA, TUMA KONTAKTO KU BO VETERINARIO!